De Kracht van Creativiteit en de Piramide van Bateson en Dilts
Creatief bezig zijn is meer dan een leuke bezigheid. Het is een bron van inspiratie, een manier om jezelf te herontdekken, en – niet te vergeten – een essentieel hulpmiddel bij persoonlijke groei. In dit licht is de piramide van Bateson en Dilts een waardevol reflectiemodel dat helpt om verandering in ons denken, leren en gedrag beter te begrijpen.
Wat is de piramide van Bateson en Dilts?
Gregory Bateson legde ooit de basis met vier niveaus van leren en veranderen. Robert Dilts breidde dit model uit tot zes (of eigenlijk zeven) niveaus. Voor de oplettende kijker: inderdaad, er worden zeven niveaus genoemd omdat waarden en overtuigingen vaak samengenomen worden, maar hier bewust apart worden genoemd.
De niveaus van boven naar beneden:
7. Missie (of zielsbestemming)
6. Identiteit
5. Waarden
4. Overtuigingen
3. Vaardigheden
2. Gedrag
1. Omgeving
Deze piramide is niet zomaar een theoretisch model – er zit logica in. Hoe hoger in de piramide een verandering plaatsvindt, hoe dieper de impact. Een verandering op het niveau van missie of identiteit werkt door in alle lagen eronder.
Maar verander je alleen je omgeving? Dan blijft de impact vaak oppervlakkig, beperkt tot de onderste niveaus.
Waarom is dit belangrijk?
Stel je een man of vrouw voor in de tweede helft van hun leven. Diegene koopt een motor of een boot – verandering in omgeving en gedrag. Maar de diepere vraag blijft knagen: Wie ben ik? Waar sta ik voor? Misschien is het tijd om niet alleen iets te veranderen, maar om te reflecteren op wie je bent en wat je belangrijk vindt.
Reflectievragen per niveau
Om echt tot verandering te komen, helpt het om jezelf per niveau vragen te stellen:
-
Missie – Wat is mijn roeping? Wat wil ik bijdragen aan de wereld?
-
Identiteit – Wie ben ik, los van rollen en verwachtingen?
-
Waarden – Wat vind ik écht belangrijk?
-
Overtuigingen – Wat geloof ik over mezelf, anderen en het leven?
-
Vaardigheden – Wat kan ik goed? Wat wil ik leren?
-
Gedrag – Wat doe ik dagelijks? Is dat in lijn met wie ik wil zijn?
-
Omgeving – Waar bevind ik mij? En wie zijn de mensen om mij heen?
Creativiteit als sleutel
En daar komt creativiteit weer in beeld 😉.
Wanneer je schildert, schrijft, danst of muziek maakt, raak je aan iets wat dieper ligt dan gedrag of vaardigheden. Creativiteit nodigt uit tot zelfonderzoek. Het opent de deur naar jouw waarden, identiteit en misschien zelfs jouw missie. Het is een ingang naar de bovenste lagen van de piramide.
Dus: pak die pen, dat penseel of die camera. Niet alleen om iets moois te maken, maar ook om jezelf beter te leren kennen. Want echte verandering begint niet onderin de piramide – die begint bij wie jij werkelijk bent.
Wees welkom in mijn workshops waarin je kijkt naar wie je van binnen bent. Door middel van kunstwerken en werkvormen ontdek je meer over jezelf. Maar doorbreek je ook je routine.
Reactie plaatsen
Reacties